• Psychologia w chorobie nowotworowej

Rola psychologii (psychoonkologii) przed pojawieniem się choroby nowotworowej: to działania profilaktyczne (promocja zdrowia), psychoedukacja z zakresu zdrowego trybu życia, możliwość uzyskania informacji dotyczących placówek, stowarzyszeń, specjalizacji medycznych, które pomogą ukierunkować zachowania prozdrowotne (np. lekarze różnych specjalizacji, dietetycy), ukazanie możliwości różnych badań profilaktycznych, które umożliwiają zapobieganie, a także wykrywanie schorzenia we wczesnym stadium  (badania morfologiczne, cytologia, mammografia i in.) oraz wpływie innych aktywności, które są korzystne dla naszego zdrowia, np. regularne uprawianie sportu.

 

Interwencja psychologiczna w momencie diagnozy: to sytuacja, w której człowiek dowiaduje się, że jest chory na „raka” (duże znaczenie odgrywa wiek, płeć osoby zdiagnozowanej, lokalizacja nowotworu, zaawansowanie choroby, wcześniejsze doświadczenia z chorobą lub ich brak ). Osoba usłyszała diagnozę, znajduje się w stanie szoku, pojawia się niemoc, nieznane dotychczas emocje, uczucia, myśli (choroba = wyrok); sytuacja kryzysowa, która powoduje, że w głowie pojawia się pustka, którą z coraz większym nasileniem wypełnia strach stawiający chorego na granicy życia i śmierci. W pewnym sensie jest to stan, w którym osoba nie myśli racjonalnie ( ma do tego prawo), nie zastanawia się nad możliwościami i procesem leczenia- zdrowienia, to „agonia” ducha rujnująca dotychczasowe funkcjonowanie oraz poczucie bezpieczeństwa i stabilności własnego zdrowia- kontroli nad własnym życiem. Jest to moment, w którym wsparcie psychologiczne  może opierać się na byciu z osobą i przeżywaniu (w milczeniu lub rozmowie), tak by chory wiedział, że nie jest sam. Możliwość wsparcia psychologicznego na tym etapie dotyczy również rodziny pacjenta i innych osób bliskich.

 

Pomoc psychologiczna w trakcie leczenia choroby nowotworowej: niewątpliwie w całym procesie choroby onkologicznej pacjent ma do czynienia ze stresem- silnym stresem, ściśle związanym z nowotworem (jego pojawieniem się, leczeniem oraz przezwyciężeniem). Oddziaływania chronicznego stresu (nowotwór jest bardzo często chorobą przewlekła, dlatego też,  mówiąc o współwystępowaniu stresu, opisuję go jako zjawisko chroniczne) wpływają destrukcyjnie na organizm oraz nasze samopoczucie, odbierając tym samym siłę do walki w chorobie. Proces leczenia onkologicznego jest bardzo trudny często bolesny, związany z wieloma wyrzeczeniami, zmusza chorego do zmiany dotychczasowego życia;  w każdej minucie toczy się wielka bitwa o zdrowie, choroba jak i leczenie testuje naszą wytrzymałość, osoba chora potrzebuje niezwykle dużo siły oraz motywacji do walki- walki o największą  wartość człowieka- o życie. Walka ze stresem, odkrywanie zasobów i możliwości radzenia sobie ze stresem, motywacja do działania w walce z nowotworem (aspekt funkcjonowania psychologicznego), wsparcie emocjonalne, doświadczanie/przeżywanie tego co nowe- co związane z chorobą, ogólna poprawa jakości życia osób chorych onkologicznie oraz ich rodzin, możliwość rozmowy (w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta).

 

Wsparcie psychologiczne po chorobie nowotworowej:  Choroba została przezwyciężona, leczenie uzyskało pozytywne rezultaty, a osoba chora staje się zdrowa i chce rozpocząć swoje nowe życie – życie, które nie będzie takie jak przed chorobą, bo zostało ono wzbogacone o pewne (nieznane wcześniej) zdarzenia związane z pojawieniem się i przebiegiem choroby nowotworowej, a także i być może przede wszystkim, związane z doświadczeniem siebie (w chorobie) – odrodzeniem. Wsparcie psychologiczne ukierunkowane jest wówczas na proces adaptacyjny- przystosowanie się do nowego życia, przypomnienie pewnych schematów funkcjonowania człowieka zdrowego mających na uwadze pewne ograniczenia, a być może nowe możliwości organizmu, które są wynikiem przebytej choroby.

  • Kontakt z natolmedic